27Ιανουαρίου είναι διεθνης μέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από τον Ναζισμό.
Αν και γιά μια τέτοια φρίκη θα έπρεπε καθε μερα να ειναι ημερα ενεργής μνήμης και εγρήγορσης ,επαναφέρω παλιότερή μου ανάρτηση,μιας και δεν εχω κατι αλλο να προσθεσω..
…………………………………………………………………………….
Η ημερομηνία απελευθερωσης του Αουσβιτς,απο τα Σοβιετικα στρατεύματα,έχει νόημα αναφοράς,υπό την προϋπόθεση να γνωρίσει κανεις την συνεχεια της Ιστοριας ..ακόμα και μετά το τελος του Β.Π.Π.
Στα στρατόπεδα της εξόντωσης Εβραιων,πολιτικων κρατουμένων, αιχμαλωτων πολεμου ,Αθίγγανων και άλλων μειονοτητων,αυτά που ειδαν οι πρώτοι στρατιώτες που έφτασαν εκεί ειναι απερίγραπτα…
Και φυσικα τις επομενες μερες συνεχισαν να πεθαίνουν ανθρώπινα ράκη, λόγω εξάντλησης,ασθενειών,αλλα ακομα και λόγω ‘απότομης επανασίτισης»
Και χρειάστηκαν πολλά χρόνια ,για να επανενταχτούν οι επιζώντες και κάποιοι από αυτους να τολμήσουν να μιλήσουν,γιατί εκτός των άλλων ο ‘εξω κοσμος’ δεν τους πιστευε ..
Αυτοι που μιλησαν πειστικα,επρεπε πρωτα να σπάσουν και τον δικο τους φαύλο κύκλο της ‘ενοχής της επιβίωσης’..
Κάποιοι δεν μίλησαν ποτέ,αναλυτικά,αλλοι αρκέστηκαν σε κάποιες δραματικές περιγραφές και λίγοι όπως ο Ιταλοεβραίος Πρίμο Λέβι,ο μεγαλος Ουγγρος συγραφεας Ιμρε Κερτες,η Σιμον Βέϊλ ,ο Εβραιος ψυχιατρος Βίκτωρ Φράνκλ ,η Χανα Αρεντ κ.α. προσπάθησαν να δώσουν στον κόσμο, την διάσταση των πραγμάτων για την τελειότερη(προφανώς με την πλέον αρνητικη εννοια του όρου) και πιο ανατριχιαστική ‘θεριστικη μηχανή’ που γέννησε ποτέ η ανθρωπότητα ,τον Ναζισμό,που δεν ήθελε απλα να εξοντώσει τον άνθρωπο,μεσω της ‘Τελικής Λύσης’,αλλα να τον τσακίσει ακόμα και νεκρό ,να εξαλείψει πλήρως και την μνημη και την αξιοπρέπεια..
Η κουβέντα για τα στρατόπεδα ειναι πολυ μεγάλη,γιατί στοχος των Ναζι,εκτος της εξόντωσης, ήταν να μετατρέπεται ο καθε κρατούμενος σε σκέτη βιολογικη μοναδα,χωρις ταυτότητα,χωρις το παραμικρό ανθρώπινο ίχνος..
Ετσι έστρεφαν συχνά τον ενα κρατούμενο εναντιον του αλλου-η ανάγκη της βιολογικης πια επιβιωσης αρκετες φορές υπερτερούσε της ομαδικοτητας και ευλόγως-όριζαν π.χ. Εβραιους Κάπο να ελέγχουν Εβραιους κρατούμενους, με την λογικη να τσακισουν καθε ανθρωπινη ικμάδα ανθρωπιας και να περάσουν το μηνυμα του ‘Κι εσεις ειστε σαν κι εμας’..δηλαδή οτι πιό τρομακτικό και απάνθρωπο…
Αρκετοί που απελευθερώθηκαν δεν άντεξαν ακομα και ψυχολογικα ..Αλλοι καταφεραν να οργανώσουν τις ζωές τους…
Αξίζει να παρατεθουν δυό αποσπασματα ,που το καθενα με τον δικό του τρόπο περιγράφει, την κατάσταση
Πρίμο Λέβι :»Oταν μπηκαν οι πρώτοι Ρωσοι στρατιώτες στο στρατόπεδό μας,δεν χαιρετούσαν,δεν χαμογελούσαν.
Εδειχναν συντετριμμένοι,όχι μονον από οίκτο ,αλλά και από ένα συγκεχυμένο αίσθημα αμηχανίας,που σφράγιζε τα στόματά τους,κι αλυσόδενε το βλέμμα τους μπροστά σε αυτό το μακάβριο θέαμα..
Ηταν η ίδια ντροπή η τόσο γνώριμη σε εμάς……….
Μιά ντροπη που οι Γερμανοι αγνοούσαν ..
.Η Ντροπή που νοιώθει ο δίκαιος ,μπροστά στην αδικια που διέπραξε κάποιος άλλος καθώς υποφέρει στην ιδέα ότι πλέον η αδικία υφίσταται ,ότι έχει εισχωρήσει αμετάκλητα στον κόσμο των υπαρκτών πραγμάτων και ότι η καλή του θέληση αποδείχτηκε ασήμαντη ,ανεπαρκής και παντελώς αναποτελεσματική..’
Iμρε Κέρτες (στις τελευταιες εκπληκτικες γραμμές του αριστουργήματος : ‘Ο ανθρωπος χωρίς πεπρωμενο’) :’Aς μην υπερβάλλουμε όμως,γιατί εκεί ακριβώς βρισκεται η παγίδα :είμαι εδώ και ξερω καλά,οτι μπορώ να δεχτώ την οποιαδήποτε άποψη με αντίτιμο οτι μπορώ να ζήσω.
Ναι,και καθώς κοιτάζω την ήρεμη πλατεία ,που την τυλίγει το σούρουπο ,το δρόμο που εχει δοκιμαστεί από τις επιθεσεις και που ωστόσο ειναι γεμάτος υποσχέσεις,νιώθω μέσα μου να μεγαλώνει και να φουντώνει η διάθεση να συνεχίσω την ύπαρξή μου,που δεν ειναι δυνατόν να συνεχιστεί..
Η μητέρα μου με περιμενει και πιθανως θα χαρεί που θα με δει η καημένη..Θυμάμαι ότι παλιότερα σχεδίαζε να γίνω πολιτικός μηχανικος,γιατρός ή κατι ανάλογο..
Κατά πάσα πιθανότητα θα γίνει αυτό που επιθυμεί.Δεν υπάρχει παραλογισμός που δεν θα τον ζούσε κανείς με εντελως φυσικο τρόπο και στον δρόμο μου,το ξέρω ήδη,καραδοκεί σαν αναπόφευκτη παγιδα η ευτυχία μου..
Γιατί ακόμα κι εκεί στις καπνοδόχους,στα διαλείμματα ανάμεσα σε ολα εκείνα τα μαρτύρια υπήρχε κάτι που έμοιαζε με ευτυχία.
Ολοι με ρωτούν ,μονάχα για τα δεινά για τις φρικαλεότητες :παρόλο που για μενα αυτή ακριβώς η ανάμνηση είναι εκείνη που αξιζει περισσότερο να θυμάμαι.
Ναι γι αυτά,γιά τη ευτυχία των στρατοπέδων συγκέντρωσης,θα έπρεπε να τους μιλησω την επόμενη φορά που θα με ρωτήσουν.
Αν με ρωτήσουν βεβαια..Και αν δεν το ξεχάσω κι εγώ…..’
…..
Ο Arnold Schoenberg ,στα 1947 συνέθεσε το επτάλεπτο ‘μινιμαλιστικο ‘ αριστούργημα ‘A Survivor from Warsaw, Op. 46’
έργο για συμφωνική ορχήστρα, αφηγητή και ανδρική χορωδία, γραμμένο χρησιμοποιώντας το περίφημο δωδεκάφθογγο….
Αυτό πού μετατρέπει τήν σύνθεση τού Schoenberg σέ μοναδικό αριστούργημα είναι η πυκνότητα τής γραφής(διάρκεια 7 λεπτά περίπου)ή εκπληκτική ενορχήστρωση(αρκεί η τρομπέτα και τά κρουστά στήν αρχή ή ή αυξανόμενη ένταση τής μουσικής, όταν ο αφηγητής μετρά one, two, three, four, became faster and faster, so fast that it finally sounded like a stampede of wild horses, and (all) of a sudden, in the middle of it, they began singing the Shema Yisroel , πού θυμίζει όντως έναν τρομακτικό καλπασμό πρίν η χορωδία αρχίζει νά τραγουδά τήν Εβραϊκή προσευχή Shema Yisroel),αλλά καί τό άμεσο και καθηλωτικό αποτέλεσμα πού έχει η μουσική στόν ακροατή σύν τόν τρόπο πού συνοδεύει τόν αφηγητή.
Ενα τέτοιο θέμα,άν δέν είχε δημιουργηθεί από μιάν ιδιοφυϊα θά μπορούσε νάναι απλά καταστροφικό και βερμπαλιστικό..
Παραθέτουμε την ερμηνεια του 1979 ,με την European Community Youth Orchestra,υπό την Διευθυνση του Claudio Abbado και αφηγητή τον σπουδαιο ηθοποιό Maximilian Schell
………
»I cannot remember everything. I must have been unconscious most of the time.
I remember only the grandiose moment when they all started to sing, as if prearranged, the old prayer they had neglected for so many years – the forgotten creed!
But I have no recollection how I got underground to live in the sewers of Warsaw for so long a time.
The day began as usual: Reveille when it still was dark. «Get out!» Whether you slept or whether worries kept you awake the whole night. You had been separated from your children, from your wife, from your parents. You don’t know what happened to them… How could you sleep?
The trumpets again – «Get out! The sergeant will be furious!» They came out; some very slowly, the old ones, the sick ones; some with nervous agility. They fear the sergeant. They hurry as much as they can. In vain! Much too much noise, much too much commotion! And not fast enough! The Feldwebel shouts: «Achtung! Stilljestanden! Na wird’s mal! Oder soll ich mit dem Jewehrkolben nachhelfen? Na jut; wenn ihrs durchaus haben wollt!»
The sergeant and his subordinates hit (everyone): young or old, (strong or sick), quiet, guilty or innocent …
It was painful to hear them groaning and moaning.
I heard it though I had been hit very hard, so hard that I could not help falling down. We all on the (ground) who could not stand up were (then) beaten over the head…
I must have been unconscious. The next thing I heard was a soldier saying: «They are all dead!» Whereupon the sergeant ordered to do away with us.
There I lay aside half conscious. I had become very still – fear and pain. Then I heard the sergeant shouting: „Abzählen!“
They start slowly and irregularly: one, two, three, four – «Achtung!» The sergeant shouted again, «Rascher! Nochmals von vorn anfange! In einer Minute will ich wissen, wieviele ich zur Gaskammer abliefere! Abzählen!“
They began again, first slowly: one, two, three, four, became faster and faster, so fast that it finally sounded like a stampede of wild horses, and (all) of a sudden, in the middle of it, they began singing the Shema Yisroel. »
Οι εποχές των Τεράτων 